Om organisaties en gemeenten inzicht te geven in hoe vindbaar en toegankelijk Vroeghulp voor ouders is, werd dit jaar een quickscan uitgezet. De quickscan werd via een digitale vragenlijst onder alle 380 gemeenten in Nederland uitgezet. De quickscan werd door 74% van alle gemeenten ingevuld. Dit heeft nu een beeld opgeleverd van hoe Vroeghulp er landelijk voorstaat. Met een factsheet en uitgebreide rapportage geven we terugkoppeling op de resultaten.
Opvallendste conclusies van de quickscan
-
Het overgrote deel van de gemeenten (90%) weet niet hoe groot de doelgroep van Vroeghulp is; meer dan de helft weet niet hoeveel kinderen hiervan Vroeghulp ontvangen.
-
De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) heeft een belangrijke rol bij Vroeghulp.
-
74% van de gemeenten hebben de quickscan ingevuld; daarmee is een redelijk beeld van Vroeghulp in Nederland ontstaan.
-
De beschikbaarheid, kwaliteit en ouderbetrokkenheid lijken goed geregeld.
-
Hoewel de financiering vaak goed geregeld lijkt (regionaal of gemeentelijk) is de financiering rondom het Multidisciplinair overleg (MDO) vaak niet geregeld of is hier geen duidelijkheid over. Zo is er vaak sprake van (regionale) financiering over beleidslijnen heen, waardoor er geen regeling wordt getroffen.
-
De wachttijd tot multidisciplinair overleg en vervolghulp is lang. Dit vormt met name een knelpunt zodra er sprake is van complexere zorg.
Wat leert deze quickscan ons? Aanbevelingen
1. Geef alle gemeenten inzicht in de doelgroep: jonge kinderen met (mogelijk) meervoudige ontwikkelings- en/of gedragsvragen, zodat ze hun preventieve gemeentelijke toegang voor deze kinderen en hun ouders goed kunnen regelen.
2. Vervolgonderzoek in de praktijk. Gezien de subjectiviteit van de Quickscan (zowel in de opzet van de vragenlijst als het invullen van de vragenlijst) is het interessant om diepte interviews te gaan houden hoe men Vroeghulp in de praktijk realiseert. Landelijke signalen geven namelijk wel aan dat er ‘verbetering’ nodig is. Diepte-interviews kunnen dus verdieping bieden op een aantal reacties.
3. JGZ pak je rol – De JGZ is een belangrijke partij voor het signaleren en helpen van kinderen met psychosociale problemen. Landelijk moeten we dus investeren in de verdere verbinding/versterking van de rol van de JGZ. Dat is een hele laagdrempelige plek voor ouders. Plus zij hebben de meest vanzelfsprekende rol in de lokale en regionale samenwerking voor (zeer) jonge kinderen. De JGZ ondersteunt door:
-
een (dreigende) achterstand van de ontwikkeling van een kind te signaleren en zonodig kind en ouder toe te leiden naar de juiste plek en nauw samen te werken met het onderwijs, de kinderopvang en andere voorzieningen waar kinderen opgroeien;
-
kind, jongere en ouder van laagdrempelige informatie en van advies te voorzien;
-
gemeenten voorzien van collectieve informatie over groepen kinderen, dus ook over kinderen met (mogelijke) meervoudige ontwikkelings- en gedragsvragen;
-
een verbindende schakel in de relatie met de huisartsenzorg en de specialistische gezondheidszorg.
4. Gezamenlijke taal – Gemeenten benut deze informatie, om met elkaar in gesprek te gaan. Zorg dat je als partners binnen de gemeente een gezamenlijke taal spreekt, zowel op beleids als op uitvoerend niveau en maak (kwaliteits)afspraken/doelstellingen, waardoor onder andere de wachttijden verkleinen.
5. Verhoog de ouderbetrokkenheid – Hoewel de gemeenten aangeven de ouders goed te betrekken bij het Vroeghulptraject, is het streven 100% betrokkenheid. Door Vroeghulp nog beter neer te zetten, beter zicht te hebben op de doelgroep, partijen zoals JGZ goed te positioneren en beter samen te werken onder andere door een gezamenlijke taal zorgt ervoor dat je nog beter aan kan sluiten bij ouders.
Totstandkoming quickscan en monitor inzien
De quickscan werd uitgevoerd door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) in opdracht van VNG, VGN, Ieder(in), Lesco, Sociaal Werk Nederland en MEE NL uitgevoerd. Het voornemen is om de quickscan jaarlijks uit te voeren, als monitor, voor het landelijk verkrijgen van inzicht rondom Vroeghulp.
Respondenten die deelnamen aan de Vroeghulp monitor, kunnen de resultaten met hun eigen profiel inzien op www.monitorintegralevroeghulp.nl.
Nieuwe infosheets voor professionals en gemeenten
Voor professionals en gemeenten ontwikkelden we diverse infosheets om Vroeghulp en integraal samenwerken voor het jonge kind te ondersteunen.
Contact en meer informatie
Neem voor vragen over (de organisatie van) Integrale Vroeghulp contact op met de landelijke IVH-adviseurs Jitty Runia, 06 36 41 80 17, jrunia@ncj.nl of Lieke van der Meulen, 06 13 13 64 99, lvandermeulen@ncj.nl.
Bekijk ook